سهم سرمایه سلامت در رشد اقتصادی: شواهدی از کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه و منا

با توجه به اهمیت رشد اقتصادی در پیشرفت جوامع، بررسی عواملی که بر رشد اقتصادی اثر می گذارند از اهمیت خاصی برخوردار است. بررسی رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته صنعتی نشان داد که سهم مهمی از رشد اقتصادی این کشورها ناشی از توسعه سرمایه انسانی است. سرمایه انسانی در واقع مکمل سرمایه فیزیکی است و موجب می شود تا از سرمایه های فیزیکی به صورت مناسب تری بهره برداری شود. در واقع رشد اقتصادی تنها از طریق سرمایه فیزیکی به دست نمی آید، بلکه سرمایه انسانی به عنوان یک متغیر اصلی باید وارد مدل های رشد شود. با وجودی که در نظریه های اولیه رشد اقتصادی، تأکید اساسی بر نقش سرمایه فیزیکی بود اما امروزه نقش سرمایه انسانی به ویژه در الگوهای رشد درون زا پررنگ تر می نماید. سرمایه انسانی شامل آموزش، بهداشت، مهارت، تجربه و سرمایه گذاری های دیگری است که موجب افزایش بهره وری فردی می شود. سرمایه گذاری در سلامت که یک نوع سرمایه گذاری در سرمایه انسانی است، امروزه یکی از عوامل کلیدی در فرایند رشد و توسعه اقتصادی به شمار می رود. کشورهای با شرایط بهداشتی ضعیف بسیار سخت تر از کشورهای با شرایط بهتری از بهداشت به رشد اقتصادی پایدار دست می یابند. افزایش بهره وری نیروی کار، کاهش غیبت از کار، کاهش مرگ و میر، افزایش امید به زندگی، افزایش تمایل به پس انداز برای دوران بازنشستگی، کارایی بهتر کارگران، افزایش انگیزه برای ادامه تحصیل، افزایش یادگیری و... را می توان به عنوان اثرات سلامت بر رشد اقتصادی برشمرد. به دلیل اهمیت رشد اقتصادی، بخش قابل توجهی از ادبیات علوم اقتصادی به تبیین جایگاه و سهم عوامل موثر بر آن اختصاص یافته است. به همین منظور در پژوهش حاضر به بررسی سهم سرمایه سلامت در رشد اقتصادی کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه و منا طی سال های ????-???? با استفاده از روش شبکه های عصبی-فازی پرداخته می شود. در این پژوهش رشد اقتصادی به صورت تغییر نسبی تولید ناخالص داخلی تعریف و محاسبه می شود. شاخص سرانه هزینه های بهداشتی و متوسط سال های تحصیل برای سرمایه انسانی و نرخ مرگ و میر کودکان زیر پنج سال، امید به زندگی در بدو تولد و نسبت هزینه های بهداشتی به کل تولید ناخالص داخلی برای سلامت در نظر گرفته شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهند که سرمایه سلامت سهم به سزایی در رشد اقتصادی کشورهای فوق در طول دوره ی مورد بررسی دارد.